TEKNOLOJİNİN GIDA KRİZİ

Bunlardan biri olan çip krizi, teknolojiyle bağlantılı olsun olmasın her sektörün direkt ya da endirekt şekilde etkilendiği küresel bir gündem olma özelliğini sürdürüyor. Başlangıcı Codiv-19 ile ilişkilendirilen ancak öncesinde de sinyallerini vermeye başlayan çip krizi, bir bakıma “teknolojinin gıda kıtlığı” olarak nitelendirilebilir. Zira üretilen her cihazda kullanılan çipler, arz-talep dengesindeki bozulmayla birlikte üreticilerinin sınırlı olması, talep değişiminin hızlı karşılanamaması, hammadde eksikliği gibi etkenlerin bir araya gelmesiyle her sektörden üreticiyi zor duruma düşürüyor. Şirketler, çevik yönetim uygulamaları, yeniden üretim planlamaları, iş modeli revizyonları gibi önlemlerle süreci yönetmeye çalışıyorlar. Ancak hem çip üreticilerinin yaptığı açıklamalar hem de talebin seyri göz önüne alındığında çip krizinin 2023 yılına sarkacağı, bazı ürünlerin üretim süreçlerinde aksamalar yaşanabileceği ve fiyat artışlarıyla karşı karşıya kalınabileceği değerlendiriliyor.

5G GELDİ, GELECEK…

Andasis’in de ülkemizdeki altyapı çalışmaları için kendi teknoloji ve sistemlerini geliştirdiği 5G teknolojisi veya beşinci nesil telekomünikasyon ağı, barındırdığı birçok fırsatla birlikte yaygınlaşma adımlarının henüz başında yer alıyor. Bağlantıya duyulan büyük taleple birlikte küresel çapta büyük bir gereklilik haline gelen 5G için altyapı ve dönüşüm çalışmaları devam ediyor.

Ülkemizde mobil operatörlerin “5G İletişim Teknolojileri Kümelenmesi”ne katılımıyla başlatılan ve TÜBİTAK tarafından desteklenen “Uçtan Uca Yerli ve Millî 5G” projesi doğrultusunda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu Haziran 2022’de 5G teknolojisiyle ilk bağlantıyı gerçekleştirmişti. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından açıklanan plana göre, 5G için 2022’nin sonlarına doğru ihale yapılacak ve Türkiye’nin ilk 5G hizmetleri 2023 yılında operatörler tarafından verilmeye başlanacak. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’daki bazı ülkelerde 5G teknolojisi hâlihazırda kullanılmaya başlandı.

Bireylerin ve kurumların bağlantıya olan talepleri arttıkça 5G’ye duyulan ihtiyaç daha belirgin hale geliyor. Bu durum her zamankinden daha fazla veri transferi gücü gerektiriyor. 5G söz konusu ihtiyacı karşılamakla birlikte barındırdığı ultra yüksek bağlantı hızı ve devasa bant genişliği ile Yapay Zekâ (AI), Nesnelerin İnterneti (IoT) ve Genişletilmiş Gerçeklik (XR) gibi ultra düşük gecikmeli bağlantı gerektiren her uygulamayı daha erişilebilir kılacak.

İSTİHDAM SORUNU VE NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞI ÖNE ÇIKIYOR

Büyük oranda yüksek teknolojili sistem ve cihazlar üzerinde ilerleyişini sürdüren telekomünikasyon sektörü, işin arka planında iyi eğitimli, donanımlı ve tecrübeli insan kaynağına her zamankinden daha çok ihtiyaç duyuyor. Durum dünyada olduğu gibi ülkemizde de son derece belirgin hale geldi. Ülkemizdeki uygulamalara baktığımızda yazılım, donanım ve sistem alanında uzmanlaşmış çalışanların yoğun talep gördüğü ancak bunlardan önemli bir kısmının kariyerlerinin devamı için yurtdışını tercih ettikleri görülüyor. Çalışma şartları, maaş beklentileri ve çeşitli yan haklar konusunda ülkemizdeki şirketler yıl içerisinde iyileştirmeler gerçekleştirse de, iyi yetişmiş insan kaynağı eksikliği sektör düzeyinde sıkça dile getiriliyor.

Başta üniversitelerin ilgili bölümleri olmak üzere eğitim sisteminde bugün ihtiyaç duyulan, gelecekte çok daha fazla ihtiyaç duyulacak olan insan kaynağının yetiştirilmesi için projeler geliştirilmesi gerekiyor.

SİBER GÜVENLİK DEĞİŞMEZ BAŞLIKLAR ARASINDA YERİNİ KORUYOR

Yapılan araştırmalara göre ölçeklerinden bağımsız olarak işletmelerin siber güvenlik açıkları nedeniyle uğradığı kayıplar günden güne artıyor.

Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler siber tehditlerle başa çıkmak için yeterli hazırlığa ve bilgi birikimine sahip değiller. Bu durum saldırganların iştahını kabartırken iş ve gelir kaybına yol açan DDoS saldırıları, fidye yazılımlarını da içeren kötü amaçlı yazılım saldırıları bu şirketleri finansal açıdan zor durumlara düşüyor. Yine araştırmalara göre KOBİ’lerin yüzde 75’i son üç yılda siber saldırıların arttığını doğruluyor. Etki alanı genişleyen ve kritik olan siber saldırılar karşısında KOBİ’ler saldırı tehlikesini yönetecek iç güvenlik teknoloji kaynağı bulma ve personel boşluğunu doldurmakta zorlanıyor. Finansal hizmet kuruluşları hackerlerin bir numaralı hedefi olmayı sürdürüyor. Son bir yılda veri ihlali yaşayan şirketlere bunun maliyeti ise 2,19 milyon dolar seviyelere ulaşmış durumda.

TELEKOMÜNİKASYONDA ÖNE ÇIKAN DİĞER ÖNGÜRÜLER:

· Wi-Fi 6 cihazları satışı, 5G cihazlarını büyük bir farkla geride bıraktı ve önümüzdeki birkaç yıl boyunca da bu trendin devam etmesi bekleniyor.

· Giyilebilir teknolojilerin sağlıklı yaşam özelliklerinin ön planda olması ve dünya çapında 320 milyon tüketiciyi kapsaması öngörülüyor.

· Spor medyası için NFT’lerin 2 milyar ABD dolarından fazla işlem elde etmesi bekleniyor.

· Oyun konsolları 50. yıl dönümünde rekor bir gelirle öne çıkıyor. Konsol oyuncusu başına elde edilen gelirin, mobil ve PC oyuncularını önemli ölçüde geride bırakarak farkı açacağı bekleniyor.

· Abonelikle hizmet alınan video servislerinde (SVOD), dünya çapında pazar başına yüzde 30 oranında bir kayıpla, 150 milyon ücretli aboneliğin iptal edileceği tahmin ediliyor.